เจ้าของสัตว์เลี้ยงส่วนใหญ่อาจไม่คุ้นชื่อโรคพยาธินัยน์ตา "ธีลาซิโอซิส" หรือความน่ากลัวของพยาธิชนิดนี้ โดยพยาธินัยน์ตามีชื่อว่า Thelazia callipaeda เป็นปรสิตที่พบได้ทั่วไปในทั่วยุโรปรวมถึงเอเชีย ส่วนสำคัญในการดูแลสุขภาพของสัตว์เลี้ยงและมนุษย์ให้ปลอดโรคจากพยาธิตาก็คือการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ
พยาธินัยน์ตาจัดอยู่ในประเภทของพยาธิตัวกลม มีอวัยวะเป้าหมายอยู่บนพื้นผิวของดวงตา โดยมักจะอยู่ใต้เปลือกตาที่สามซึ่งอยู่บริเวณด้านหัวตา สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิดตกเป็นเป้าหมายของพยาธินี้ เช่น สุนัข แมว กระต่าย สุนัขจิ้งจอก หากติดพยาธิแล้วจะส่งผลให้เกิดเยื่อบุตาและกระจกตาอักเสบ ในกรณีที่รุนแรงอาจเกิดแผลที่กระจกตา และหากอาการรุนแรงมากสามารถทำให้ตาบอดได้ อาการทางตาที่พบบ่อยที่สุดที่พบในสุนัขที่ติดเชื้อ ได้แก่ เยื่อบุตาอักเสบ น้ำตาไหลมากผิดปกติ อาการคัน มีหนอง และตาปิด
โฮสต์หรือพาหะนำโรคคือ แมลงวันผลไม้ (Phortica variegata) ที่ได้รับตัวอ่อนของปรสิตมาจากการกินน้ำตาของสัตว์ที่มีพยาธิ หลังจากนั้นแมลงวันก็จะแพร่ปรสิตไปยังน้องหมาด้วยการไปตอมตา โดยโรคนี้มีการระบาดหรือพบเจอได้หลายทวีปรวมถึงประเทศไทย แมลงวันเหล่านี้จะแพร่เชื้อปรสิตทำให้เกิดการระบาดซ้ำ ๆ
ถึงแม้โรคนี้ไม่ได้เป็นที่พูดถึงมาก เนื่องจากยังไม่ค่อยพบการป่วยจากโรคอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในพื้นที่เมือง ซึ่งการเลี้ยงน้องหมาภายในบ้านก็ช่วยลดความเสี่ยงของปรสิตนี้ได้ จากการช่วยลดโอกาสการถูกแมลงวันตอม แต่สิ่งที่ควรระวังในโรคนี้คือเป็นโรคสัตว์สู่คน หมายความว่าเป็นโรคที่สามารถติดมาที่คนได้ อย่างที่อาจจะเคยได้ยินข่าวว่าพบพยาธิในตาคน ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพตาได้
ปัจจุบันมีหลากหลายทางเลือกที่สะดวกเพื่อป้องกันการเกิดพยาธิตาในสุนัข รวมถึงพยาธิชนิดอื่น ๆ ซึ่งสัตวแพทย์สามารถทำการจัดการกับพยาธินัยน์ตาได้โดยการใช้ยาป้องกันปรสิต นอกจากนั้นการรักษาความสะอาดเพื่อป้องกันการแพร่พันธุ์ของแมลงวันซึ่งเป็นพาหะนำเชื้อพยาธิตาก็ช่วยลดความเสี่ยงลงได้มาก ส่วนการใช้ยาฆ่าแมลงเป็นประจำอาจต้องระมัดระวังเรื่องความปลอดภัยจากการเลียหรือสัมผัสของสุนัขและแมว โดยยาหลายชนิดส่งผลให้เกิดความเป็นพิษต่อตับ และเกิดอันตรายต่อสุขภาพได้
ดังนั้นหากต้องการดูแลดวงตาของเพื่อนคู่ใจของเราให้สดใสไปอีกนาน ๆ สิ่งที่ต้องทำนอกจากเรื่องความสะอาดแล้ว การใช้ยาหรือผลิตภัณฑ์ป้องกันก็เป็นสิ่งจำเป็น จึงควรปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อหาโปรแกรมสุขภาพที่เหมาะสมที่สุดสำหรับน้องหมาของคุณ
